Nếu website của bạn không được tối ưu kỹ thuật đúng cách, dù bạn có đăng bao nhiêu bài viral trên X hay chạy theo từ khóa hot, mọi thứ vẫn vô nghĩa. Tưởng tượng như bạn bán mỹ phẩm cao cấp trong một con hẻm tối tăm. Dù sản phẩm tốt đến đâu, chẳng ai tìm thấy. Google cũng thế, nó sẽ không dẫn khách đến một website “hỏng hóc”. Cùng tui xem hướng dẫn kiểm tra Seo kỹ thuật (technical Seo) căn bản bên dưới.
SEO kỹ thuật là ngọn đuốc soi đường, là bản đồ giúp bạn nói với Google: “Tui nghiêm túc với chuyện này.” Và không, bạn không cần phải là lập trình viên với 8 tab code và ba ly cà phê. Bạn chỉ cần một hệ thống.
Hướng dẫn này sẽ chia nhỏ từng bước để bạn dễ dàng thực hiện. Không dùng thuật ngữ rắc rối, không kiểu cách công nghệ. Chỉ có công cụ thực tế, cách sửa lỗi cụ thể và kết quả bạn có thể xây dựng. Đây không phải hướng dẫn đầy đủ nhất, nhưng là điểm khởi đầu vững chắc – đặc biệt nếu bạn chưa đủ tiền thuê chuyên gia SEO kỹ thuật, muốn học cơ bản hoặc chỉ cần hiểu họ đang nói gì. Vì nếu website không được tối ưu đúng, mọi nỗ lực về nội dung, thứ hạng hay chuyển đổi đều vô ích.
SEO kỹ thuật là nền tảng đảm bảo website của bạn hoạt động trơn tru, nhanh, dễ crawl và thân thiện với Google. Từ việc kiểm tra lỗi liên kết, tối ưu tốc độ đến cấu trúc dữ liệu, một bản audit kỹ thuật giúp bạn cải thiện thứ hạng và giữ chân người dùng.
1. Quét Website Như Google (Vì Đó Là Mục Tiêu)
Kết luận: Quét website giúp bạn thấy những gì Google thấy, từ đó phát hiện lỗi kỹ thuật cản trở thứ hạng.
Công cụ: Screaming Frog SEO Spider (miễn phí cho tối đa 500 URL), Sitebulb, Ahrefs Site Audit hoặc Google Search Console nếu muốn đơn giản.
Khi bạn quét website, bạn đang đặt mình vào vị trí của Googlebot – con bọ tìm kiếm của Google. Mục tiêu không phải là nhìn giao diện đẹp hay xấu, mà là kiểm tra cấu trúc bên trong. Quét website cho bạn cái nhìn tổng thể về “sức khỏe” kỹ thuật. Dưới đây là những gì cần tìm:
- Liên kết hỏng (404): Những trang lỗi 404 là ngõ cụt, làm người dùng khó chịu và khiến Google nghĩ website của bạn bị bỏ bê. Hãy sửa hoặc chuyển hướng (redirect) chúng.
- Nội dung trùng lặp: Nếu cùng một nội dung xuất hiện trên nhiều URL, Google không biết xếp hạng trang nào. Điều này khiến bạn tự cạnh tranh với chính mình, làm giảm lưu lượng.
- Tiêu đề meta/mô tả yếu hoặc thiếu: Đây là “biển quảng cáo” của bạn trên Google. Nếu trống, nhàm chán hoặc giống nhau trên mọi trang, bạn đang lãng phí cơ hội thu hút click.
- Chuỗi chuyển hướng (redirect chains): Một chuyển hướng thì ổn, nhưng nếu Google phải đi qua hàng loạt chuyển hướng (A > B > C), bạn đang làm khó nó. Hãy giữ mọi thứ ngắn gọn và rõ ràng.
- Trang bị chặn index: Đôi khi bạn vô tình chặn Google lập chỉ mục (index) nửa website qua robots.txt hoặc thẻ noindex. Nếu Google không thấy, trang đó không tồn tại.
Mẹo nhanh: Nếu tiêu đề trang chủ của bạn chỉ là “Home” và mô tả meta trống, chúng ta cần nói chuyện nghiêm túc. Hãy vào Google Search Console, kiểm tra mục “Pages” và xem trang nào bị “Excluded”. Sửa ngay những lỗi vô ý này.
Ví dụ thực tế: Tui từng làm việc với một khách hàng SME ở Hà Nội, website bán đồ nội thất. Sau khi quét bằng Screaming Frog, tui phát hiện 30% trang sản phẩm bị chặn index do lỗi cấu hình robots.txt từ thời lập web. Sau khi sửa, lưu lượng tăng 25% chỉ trong 2 tháng.
2. Kiểm Tra Tốc Độ Website (Vì Người Dùng Không Chờ Đợi)
Kết luận: Website chậm đồng nghĩa với thứ hạng thấp, tỷ lệ thoát cao và mất khách trước khi họ thấy nội dung.
Công cụ: Google PageSpeed Insights, GTmetrix.
Tốc độ website phải nhanh, lý tưởng là dưới 3 giây. Người dùng thời nay thiếu kiên nhẫn – nếu trang không tải ngay, họ sẽ thoát. Google cũng theo dõi điều này và ưu tiên các website nhanh trong xếp hạng.
Những gì cần kiểm tra:
- Tốc độ trên mobile và desktop: Đừng chỉ tập trung vào desktop. Hơn 60% người dùng tại Việt Nam truy cập web qua điện thoại. Nếu trang chậm trên mobile, bạn đang mất đi lượng lớn khách hàng.
- Core Web Vitals:
- Largest Contentful Paint (LCP): Thời gian để nội dung chính hiển thị. Nếu lâu, người dùng sẽ bỏ đi trước khi thấy gì.
- First Input Delay (FID): Độ trễ khi người dùng tương tác (như click nút). Trễ quá, họ sẽ bực mình.
- Cumulative Layout Shift (CLS): Trang web có bị “nhảy” khi tải không? Điều này làm người dùng khó chịu khi cố click vào nút mà nội dung xê dịch.
- Tối ưu hình ảnh: Hình ảnh nặng (như PNG 10MB) làm chậm trang. Hãy dùng định dạng WebP hoặc JPEG nén. Công cụ như TinyPNG giúp giảm kích thước mà không mất chất lượng.
- Mã chặn hiển thị (render-blocking scripts): Các script làm chậm quá trình tải trang cần được loại bỏ hoặc hoãn lại (defer).
Mẹo nhanh: Bật lazy loading để hình ảnh chỉ tải khi người dùng cuộn tới. Tránh nhồi nhét trang chủ với video tự động phát hay nhiều slider. Chọn một CTA chính và để nó tỏa sáng.
Cảnh báo: Một khách hàng của tui từng nhúng 5 video TikTok vào trang chủ. Kết quả? Tốc độ tải tăng từ 2 giây lên 8 giây, tỷ lệ thoát tăng 40%. Sau khi gỡ bớt và tối ưu hình ảnh, tốc độ giảm còn 2,5 giây, lưu lượng tăng 15%.
3. Sửa URL Của Bạn (Vì URL Xấu = SEO Xấu)
Kết luận: URL sạch, dễ đọc giúp Google và người dùng hiểu nội dung, tăng độ tin cậy và SEO.
Nhìn vào URL của bạn. Chúng có dễ hiểu không? Hay giống như bàn phím bị mèo giẫm lên?
URL xấu: www.site.com/post?id=823548×943 – Chẳng ai biết đây là gì, kể cả Google. URL tốt: www.binhnn.dev/huong-dan-kiem-tra-seo-ky-thuat – Rõ ràng, mô tả đúng nội dung.
Nguyên tắc vàng:
- Ngắn, đơn giản, chứa từ khóa: URL nên như tiêu đề, dễ hiểu ngay từ cái nhìn đầu.
- Tránh ký tự lạ: Các ký hiệu như !@#$% chỉ làm rối.
- Dùng dấu gạch ngang (-): Google hiểu dấu gạch ngang như dấu cách, không hiểu dấu gạch dưới (_).
- Tránh cấu trúc thư mục dài: URL như site.com/blog/2023/thang9/seo/huong-dan làm khó crawl và chia sẻ. Hãy giữ phẳng và đơn giản.
Mẹo nhanh: Kiểm tra tất cả URL trên website. Nếu chúng quá phức tạp, hãy chuyển hướng 301 sang URL mới, sạch hơn. Công cụ như Screaming Frog sẽ liệt kê mọi URL để bạn kiểm tra.
Liên kết nội bộ gợi ý: Xem thêm bài Cách tối ưu URL cho SEO để hiểu chi tiết hơn.
4. Đảm Bảo Google Lập Chỉ Mục Đúng Trang (Và Chỉ Đúng Trang)
Kết luận: Nếu Google không lập chỉ mục đúng trang quan trọng, website của bạn vô hình trên tìm kiếm.
Công cụ: Google Search Console.
Google Search Console như tin nhắn từ Google: “Tui quét website của bạn và đây là những gì tui thấy.” Nhưng đôi khi, những gì nó thấy không phải thứ bạn muốn, hoặc thiếu mất trang quan trọng.
Những gì cần kiểm tra:
- Website có được lập chỉ mục không? Gõ site:yourdomain.com trên Google. Nếu không thấy gì, bạn có vấn đề lớn.
- Các trang quan trọng có trong chỉ mục không? Trang chủ có thể được index, nhưng còn trang sản phẩm, bài blog hay landing page? Nếu không, chúng như “ma” – không ai thấy.
- Có chặn trang vô tình không? Thẻ noindex hoặc robots.txt sai có thể khiến bạn vô tình ẩn nửa website.
- Có index rác không? Các trang như lưu trữ thẻ, kết quả tìm kiếm nội bộ hay môi trường staging không nên được Google crawl.
Mẹo nhanh: Vào Google Search Console > Pages, kiểm tra mục “Excluded”. Hỏi:
- Trang này có nên bị chặn?
- Đây là lỗi vô tình?
- Trang này có cần thiết không? Nếu không, sửa robots.txt hoặc bỏ thẻ noindex.
Ví dụ thực tế: Một khách hàng bán thời trang ở TP.HCM của tui từng vô tình chặn toàn bộ danh mục sản phẩm qua robots.txt. Sau khi sửa, lưu lượng từ tìm kiếm tăng 30% trong 6 tuần.
5. Liên Kết Nội Bộ: Bản Đồ Và Người Kết Nối Của Website
Kết luận: Liên kết nội bộ giúp Google và người dùng điều hướng dễ dàng, đồng thời tăng SEO cho các trang quan trọng.
Website của bạn cần liên kết nội bộ như thành phố cần đường xá. Nếu các trang không liên kết với nhau, Google sẽ lạc lối, còn người dùng thì dễ thoát trang.
Cách làm:
- Liên kết các bài liên quan: Viết về công cụ SEO? Liên kết đến bài Hướng dẫn audit SEO kỹ thuật. Viết về thực đơn? Liên kết đến bài kế hoạch ăn kiêng.
- Dùng anchor text chứa từ khóa: Thay vì “bấm đây”, hãy dùng cụm như “kiểm tra SEO kỹ thuật” hoặc “hướng dẫn tối ưu website”. Nhưng đừng nhồi nhét từ khóa.
- Đảm bảo trang quan trọng được liên kết: Các trang chủ lực (sản phẩm, bài blog chính) cần được liên kết từ nhiều trang khác. Nếu không, chúng như bị giấu trong góc tối.
- Sửa trang mồ côi (orphan pages): Đây là các trang tồn tại nhưng không có liên kết trỏ tới. Google có thể tìm thấy, nhưng bạn đang làm khó nó.
Mẹo nhanh: Dùng Screaming Frog để tìm trang mồ côi. Sau đó, thêm liên kết từ các bài liên quan hoặc menu chính.
Liên kết nội bộ gợi ý: Xem thêm Cách xây dựng liên kết nội bộ hiệu quả.
6. HTTPS: Bảo Mật Website Hoặc Bị Phạt
Kết luận: Website không dùng HTTPS sẽ mất thứ hạng, giảm độ tin cậy và đe dọa dữ liệu người dùng.
Công cụ: Trình duyệt, SSL Checker.
Nếu website của bạn vẫn dùng HTTP, bạn đang sống ở năm 2010. Google phạt các website không bảo mật, và trình duyệt sẽ hiển thị cảnh báo “Không an toàn”. Điều này khiến người dùng thoát ngay.
Tại sao quan trọng:
- Phạt SEO: HTTPS là yếu tố xếp hạng của Google.
- Độ tin cậy: Người dùng không ở lại nếu thấy cảnh báo “Không an toàn”.
- An toàn dữ liệu: HTTPS bảo vệ thông tin như đăng nhập, biểu mẫu.
Mẹo nhanh: Kiểm tra website bằng SSL Checker. Nếu chưa có HTTPS, liên hệ nhà cung cấp hosting để cài chứng chỉ SSL (thường miễn phí qua Let’s Encrypt).
Cảnh báo: Tui từng thấy một website thương mại điện tử mất 20% lưu lượng vì không chuyển sang HTTPS. Sau khi cài SSL, lưu lượng phục hồi trong 1 tháng.
7. Dữ Liệu Cấu Trúc (Schema): Giúp Google Hiểu Bạn
Schema markup giúp Google hiểu nội dung và hiển thị kết quả tìm kiếm bắt mắt hơn.
Công cụ: Google Rich Results Test, Schema.org Validator.
Dữ liệu cấu trúc (schema) như bảng tên tại một bữa tiệc: nó nói với Google nội dung của bạn là gì – bài viết, FAQ, sản phẩm hay công thức. Điều này giúp Google hiển thị kết quả nổi bật như đánh giá sao, bước hướng dẫn hay thông tin doanh nghiệp.
Áp dụng schema cho:
- Bài viết: Giúp Google biết đây là blog, tin tức hay bài ý kiến.
- FAQ: Tạo các câu hỏi trả lời dạng accordion trong kết quả tìm kiếm.
- Sản phẩm: Hiển thị giá, đánh giá ngay trên Google.
- Doanh nghiệp địa phương: Xuất hiện trong tìm kiếm “gần tôi” với giờ mở cửa, địa chỉ.
Mẹo nhanh: Dùng Google Rich Results Test để kiểm tra schema hiện tại. Nếu chưa có, thêm schema bằng plugin như Yoast SEO hoặc công cụ như Schema.org.
Liên kết nội bộ gợi ý: Tìm hiểu thêm về Cách triển khai schema markup.
8. SEO Hình Ảnh: Tận Dụng Hình Ảnh Để Tăng Traffic
Hình ảnh được tối ưu giúp tăng tốc độ, cải thiện thứ hạng và thu hút traffic từ tìm kiếm hình ảnh.
Hình ảnh không chỉ làm đẹp website mà còn là tài sản SEO. Nếu bạn bỏ qua, bạn đang mất cơ hội traffic và làm chậm trang.
Checklist:
- Văn bản thay thế (alt text): Mô tả hình ảnh ngắn gọn, có từ khóa liên quan. Ví dụ: “Mỹ phẩm dưỡng da tự nhiên” thay vì “image123”. Điều này cũng giúp website thân thiện với người dùng khuyết tật.
- Tên file: Đổi tên file như seo-ky-thuat-checklist.jpg thay vì IMG03894.JPG.
- Nén hình ảnh: Hình nặng làm chậm trang. Dùng TinyPNG để nén dưới 100KB mà vẫn giữ chất lượng.
- Lazy loading: Chỉ tải hình khi người dùng cuộn tới, giúp tăng tốc độ.
Mẹo nhanh: Kiểm tra thư viện media, đổi tên file, thêm alt text và nén lại hình. Công việc này tốn thời gian nhưng cải thiện tốc độ và thứ hạng đáng kể.
Ví dụ thực tế: Một blog ẩm thực tui từng tối ưu có hình ảnh nặng trung bình 2MB. Sau khi nén và thêm alt text, tốc độ tải trang giảm từ 5 giây xuống 2 giây, traffic từ Google Images tăng 10%.
9. Kiểm Tra Sitemap Và Robots.txt Như Nhân Viên Bảo Vệ
Sitemap và robots.txt quyết định trang nào được Google crawl. Sai sót có thể khiến nội dung quan trọng bị ẩn.
Công cụ: https://yourdomain.com/robots.txt, sitemap.xml.
Sitemap như danh sách khách VIP, còn robots.txt như bảo vệ ở cửa. Nếu sai, Google sẽ crawl nhầm trang hoặc bỏ qua nội dung quan trọng.
Checklist:
- Sitemap có cập nhật không? Sitemap lỗi thời giống như bản đồ thành phố đã bị phá bỏ. Cập nhật khi thêm/xóa trang.
- Robots.txt có chặn sai trang? Đôi khi bạn vô tình chặn cả thư mục /blog/. Kiểm tra kỹ.
- Có liệt kê trang noindex trong sitemap? Đây là tín hiệu lẫn lộn, vừa mời Google crawl vừa bảo đừng index.
Mẹo nhanh: Dùng plugin như Yoast SEO để tự động tạo sitemap. Kiểm tra robots.txt bằng trình duyệt để đảm bảo không chặn nhầm.
10. Phân Tích Và Theo Dõi: Đừng Điều Hành Website Mù Mờ
Không có dữ liệu, bạn không biết website đang hoạt động thế nào hay cần cải thiện gì.
Công cụ: Google Analytics, Google Search Console.
Bạn sẽ không lái xe xuyên quốc gia mà không có bản đồ hay đồng hồ xăng. Website cũng vậy. Dữ liệu giúp bạn biết điều gì đang hiệu quả, điều gì thất bại.
Cần theo dõi:
- Trang nào thu hút nhiều view nhất: Đây là nội dung “hái ra tiền”. Tối ưu và liên kết thêm đến nó.
- Tỷ lệ thoát (bounce rate): Người dùng có rời đi ngay không? Nếu cao, kiểm tra tốc độ hoặc chất lượng nội dung.
- Nguồn traffic: Từ tìm kiếm, mạng xã hội hay blog khác? Điều này giúp bạn biết khách từ đâu đến.
- Từ khóa trong Search Console: Biết Google nhìn website của bạn thế nào để tối ưu nội dung tốt hơn.
Mẹo nhanh: Cài đặt thông báo email trong Search Console cho lỗi crawl và trong Analytics cho giảm traffic đột ngột. Điều này giúp bạn phát hiện vấn đề sớm.
Kết Luận: Đừng Chờ Đến Khi Mất Traffic
SEO kỹ thuật không phải thứ bạn chỉ làm khi website gặp sự cố. Hãy coi nó như kiểm tra sức khỏe định kỳ – làm đều đặn để tránh rủi ro lớn sau này.
Thực hiện audit mỗi quý, lập checklist, sửa lỗi và giữ những gì đang tốt. Google không thưởng cho website đẹp nhất, mà là website nhanh, bảo mật, dễ đọc và dễ hiểu.
Bạn không cần là lập trình viên để làm SEO kỹ thuật tốt. Chỉ cần quan tâm và hành động. Nếu bạn cần hỗ trợ tối ưu website hoặc SEO tổng thể, liên hệ tui qua binhnn.dev/lien-he để được tư vấn nhé!